Ouderen maken nauwelijks gebruik van verkeerseducatie en als ze het al doen, is het onvolledig of wordt het effect niet gemeten.

Rijkswaterstaat heeft een studie verricht naar hoeveel en hoe vaak ouderen meedoen aan verkeerseducatie. Uit die studie blijkt dat ouderen nauwelijks meedoen aan de mogelijkheden die gemeenten bieden op dit gebied. Zo doen in een gemeente als Veenendaal bijvoorbeeld slechts 150 mensen per jaar mee aan de zogenaamde BROEM-cursus voor oudere automobilisten. Dat is niet meer dan 1,6% van het aantal 65-plussers in de gemeente. In Veendam volgen jaarlijks 26 mensen een scootmobielcursus, hetgeen neerkomt op een deelname van 0,5% van de 65-plussers. En in de regio Arnhem-Nijmegen werden Fietsvaardigheidstrainingen gevolgd door 180 mensen, dat is 0,2% van het totale aantal ouderen.
Als er al een cursus gevolgd wordt, blijkt die volgens de studie ook nog eens te eenzijdig, teveel gericht op wat de studie noemt, het operationeel en tactisch niveau. Daarmee wordt bedoeld dat de cursus vooral gericht is op het opfrissen van de verkeersregels, testen van gezichtsscherpte en voertuigbeheersing. Het effect van deze opfriscursussen trekt de studie in twijfel, omdat gedrag grotendeels geautomatiseerd en onbewust is en daardoor moeilijker beïnvloedbaar. Beter krijgen ouderen volgens de studie les op meerdere niveaus: van operationeel en tactisch tot strategisch en op lifestyle niveau (voorafgaand aan verkeersdeelname). Voor dat strategische/lifestyle niveau, bijvoorbeeld aanschaf van vervoersmiddelen, keuze van vervoerswijze, routekeuze, afstemming van de eigen vaardigheden op omstandigheden bij verplaatsingen is nu beduidend minder aandacht.
Tenslotte blijkt dat als er al een opfriscursus gegeven wordt aan ouderen, dat het effect niet of nauwelijks gemeten wordt. De studie pleit er in haar aanbevelingen voor om in de keuring van automobilisten vanaf 75 jaar meer aan voorlichting te doen.

Nico van Scheijndel

8 augustus 2016