Als de plannen van de minister van Justitie doorgaan om te bezuinigen op de sociale advocatuur komt de rechtsbijstand voor mensen die het zelf niet kunnen betalen in gevaar.

De minister van Justitie wil op de sociale advocatuur 85 miljoen besparen. Advocaten die nu burgers bijstaan die rechtshulp nodig hebben, maar dit niet zelf kunnen betalen (een toevoeging hebben) mogen minder gaan declareren dan ze voorheen deden. Sociale advocaten krijgen per zaak een aantal punten. In het plan van de minister daalt het aantal te declareren punten van 2000 nu, naar straks 900. In de praktijk zal dit betekenen dat burgers, die een beroep moeten doen op sociale advocatuur voor bijvoorbeeld een echtscheiding, strafrecht of psychiatrische patiënten, geen hulp meer kunnen krijgen als het aantal punten van een advocaat op is.
De voorgestelde maatregelen bestaan onder andere uit een verlaging van het basisbedrag vergoedingen, een verplichte gang naar en een eigen bijdrage van rechtzoekenden bij het Juridisch Loket, het gezinsinkomen als bepalende factor voor toegang tot sociale rechtshulp bij echtscheidingen en een verhoging van het minimaal financieel belang.
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) liet onderzoek doen onder de ruim 1600 advocaten die staan ingeschreven bij de Raad voor Rechtsbijstand. De uitkomsten van het onderzoek hebben de NOvA in haar zorgen bevestigd. De bezuinigingen op gefinancierde rechtsbijstand zullen ertoe leiden, dat het aanbod van advocaten binnen de sociale advocatuur dramatisch daalt: de helft van de ondervraagden verwacht over twee jaar niet meer werkzaam te zijn binnen deze sector. De voornaamste reden hiervoor is dat men het hoofd niet meer boven water zal kunnen houden. Zes van de tien advocaten geven aan nauwelijks mogelijkheden te hebben om meer betalende zaken aan te trekken. Acht van de tien advocaten hebben hun omzet zien dalen sinds bezuinigingsmaatregelen in 2010 en hebben al cliënten moeten weigeren. Het overgrote deel van de ondervraagden geeft aan dat de kwaliteit van de dienstverlening verloren gaat als de toegang tot het recht verder wordt beperkt.
De Tweede Kamer praat vandaag over het voorstel.

Nico van Scheijndel

22 juni 2016