Ouderen ervaren niet alleen mishandeling door individuele personen, maar noemen zelf ook de wijze waarop instanties en instituties met ze omgaan als mishandeling.

Onderzoekers gebruiken voor mishandeling doorgaans een definitie voor mishandeling die gebaseerd is op individueel gedrag. Er is dan sprake van psychisch of fysiek geweld, verwaarlozing of seksueel of financiële mishandeling. Onderzoek van Leyden Acadamy on Vitality and Ageing liet ouderen zelf aan het woord. En toen bleek dat ouderen mishandeling ruimer zien. Ouderen voelen zich ook door instanties en instituties mishandeld door de manier waarop met ze wordt omgegaan. Ouderen noemen de ‘instituties’ en ‘systemen’ waarvan zij afhankelijk zijn als factor of zelfs oorzaak van mishandeling.

Ouderen ervaren een gebrek aan samenwerking en coördinatie tussen zorgorganisaties en instellingen met fragmentatie van de zorg als gevolg. Ze ervaren bureaucratie zonder te weten wie verantwoordelijk is en tot wie ze zich kunnen richten. Onderzoekster Jolanda Lindenberg: “Soms duurde mishandeling simpelweg voort, omdat informatie en communicatie ontbraken of niemand er oog voor had.”

Sommige geïnterviewden stellen zelfs dat de omgeving niet alleen de gelegenheid creëert voor ouderenmishandeling, maar dat het gehele systeem in feite mishandelend is. Door reorganisaties en bezuinigingen is de druk toegenomen om efficiënt te werken en zo min mogelijk tijd te besteden aan zorgtaken. Dit kan leiden tot een gebrek aan menselijke interactie, die door deelnemers aan het onderzoek wordt ervaren als een vorm van verwaarlozing.

Nico van Scheijndel

23 juni 2015