Uit een studie die is gedaan naar de achtergronden van fietsongevallen waarbij ouderen zijn betrokken blijkt dat er nog veel te verbeteren is bij de fietsers zelf, de fiets en infrastructuur.

De helft van alle ernstige gewonde verkeersslachtoffers is een fietser. De meest ernstigste gewonden (80%) vallen bij een ongeval waarbij geen motorvoertuig was betrokken was. Voldoende reden voor Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) om een dieptestudie te verrichten naar de oorzaken van de fietsongevallen en te zoeken naar verbeterpunten die het aantal ongevallen moeten verminderen. Ze onderzochten daarvoor 41 fietsongevallen waarbij 50-plussers betrokken waren. Ze hebben zich verder beperkt tot ongevallen waarbij de ambulance de gewonde fietser naar het ziekenhuis moest vervoeren.

Van alle ongevallen deed twee derde zich voor binnen de bebouwde kom en 46 procent van de ongevallen vond plaats op een fietspad. Verder reed 39 procent van de fietsers op een elektrische fiets. De reden van het ongeval was dat de fietser uit balans raakte, tegen een obstakel reed of met een andere fietser of snorfietser botste. Bij een derde van de ongevallen botste een fietser tegen een andere langzamere verkeersdeelnemer. Vooral 75-plussers bleken betrokken bij valpartijen.

Dat ouderen vaker slachtoffer zijn van een verkeersongeval heeft onder meer te maken met het feit dat ze minder snel en minder adequaat reageren op plotselinge gebeurtenissen. Zijn ze afgeleid, dan is de kans groter dat ze tegen een stoeprand fietsen, een paaltje of een andere verkeerdeelnemer. Ook het feit dat het verkeer soms onoverzichtelijk is leidt tot ongevallen.

Maar het is niet alleen het gedrag van de fietser zelf of de andere verkeersdeelnemers die debet zijn aan de ongevallen. Ruim een kwart van ongevallen is toe te schrijven aan te smalle fietspaden of fietsstroken. Een ander punt is de fiets die niet goed is afgesteld op de gebruiker. Een te hoog zadel zorgt er voor dat de gebruiker bij stilstand niet goed bij de grond kan komen.

Enige tijd geleden startte een campagne om fietsers van 50 jaar en ouder een fietshelm te laten dragen om zo vooral hersenletsel te voorkomen, gezien de resultaten van de SWOV-studie lijkt dat geen slecht advies.

Nico van Scheijndel

2 oktober 2014