Kinderen die voor hun ouders willen zorgen door ze in huis te nemen blijken daarin terughoudend omdat de kostendelersnorm de AOW kort vanaf 1 juli  2015.

Wanneer een AOW-gerechtigde ouder die zorg nodig heeft voor die zorg gaat inwonen bij een kind wordt de AOW gekort met ruim € 300 bruto per maand. De korting is het gevolg van de kostendelersnorm die vanaf 1 juli volgend jaar gaat gelden. Volgens die kostendelersnorm is het goedkoper om samen een woning, een huishouden te delen, de uitkering kan daarom omlaag. De kostendelersnorm is al goedgekeurd door de Tweede Kamer, maar nog niet door de Eerste Kamer.

Ondertussen ontvangt de landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligers Mezzo, signalen dat ouderen en kinderen afzien van samenwonen omdat het anders financieel niet uit kan. De mantelzorgboete zoals, de korting op de AOW door de kostendelersnorm al wordt genoemd, frustreert het geven van zorg door kinderen eerder dan dat die het stimuleert. De maatregel wordt door ouders en kinderen gezien als onrechtvaardig, als een straf, een belemmering.

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) voorspelde al eerder dat de kostendelersnorm de mantelzorg eerder zal afremmen dan stimuleren. Volgens  de VNG staat de nieuwe wet haaks op het feit dat de gemeenten de eigen kracht van de mensen willen stimuleren door ook het netwerk van de betrokkene in de zorg te betrekken.

De staatssecretaris van Sociale Zaken Jetta Klijnsma die verantwoordelijk is voor de invoering van de wet ziet evenwel geen problemen. De nieuwe wet is in haar ogen redelijk omdat samenwonen de kosten van de huishouding reduceert. Een lagere AOW is daarmee  gerechtvaardigd.

De participatiemaatschappij die het kabinet voorstaat en waar het stimuleren van het eigen netwerk van een zorgvrager deel van uitmaakt is nieuw voor Nederland, maar wel heel gewoon in Duitsland. Bij onze buren draaien de kinderen al veel langer grotendeels op voor de zorg van hun ouders, zowel wat betreft persoonlijke hulp als financieel. Die verplichte hulp is in Nederland in 1963 uit de Bijstandswet geschrapt, maar lijkt nu door allerlei nieuwe regels weer ingevoerd te worden.

Nico van Scheijndel

22 april 2014