Volgens Joop de Beer is het probleem van de vergrijzing overdreven, de ouderen van straks zijn niet de ouderen van later, al is er wel inspanning nodig om gedrag te veranderen.

In de Volkskrant schetst Joop de Beer van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch instituut een positiever beeld van de vergrijzing dan we tot nu toe gezien hebben. De vergrijzing als probleem voor de toekomst is volgens hem minder groot dan ons steeds wordt voorgehouden. De vergrijzing ziet er anders uit, als je anders naar de cijfers kijkt. Het aantal 65-plussers groeit wel van 17 procent van de bevolking nu naar 26 procent in 2050, maar de ouderen in 2050 zijn van een ander kaliber dan de huidige.

De wereld van de ouderen ziet er volgens De Beer in 2050 anders uit dan voor de huidige, er wordt gewerkt tot 70 jaar en de nieuwe ouderen zijn gezonder, actiever dan de ouderen van nu. Dat heeft gevolgen voor de kosten van de AOW en de zorg. Nu staan ten opzichte van iedere 65-plusser vier mensen tussen de 20 en 65 jaar, in 2050 zijn dat er nog maar twee. Is de pensioenleeftijd op grond van levensverwachting in 2050 gegroeid naar 70 jaar, dan is de stijging van het aantal 70-plussers ten opzicht van het aantal 70-minners slechts gestegen met 8 procent in plaats van 22 procent. Een aanzienlijke kostenreductie.

Voor de zorg geldt volgens De Beer hetzelfde, de oudere van de toekomst is gezonder, gezondheidsklachten komen daardoor ook later. Gaan we uit van de huidige gegevens, dan stijgen de kosten van de zorg voor 80-plussers van 7 procent nu, naar 21 procent in 2050.

Mogen we op grond van langer gezonder leven uitgaan van 85-plussers in plaats van 80-plussers voordat de echte kosten voor gezondheidszorg worden gemaakt, dan stijgen de kosten van de gezondheidszorg door de kleinere groep niet meer tot 21 procent, maar tot 12 procent.

De veranderingen die De Beer schets komen echter niet vanzelf en zullen ook niet volledig waar zijn. Niet alle werknemers halen werkende de 70 jaar en door de verbeterende gezondheidszorg worden veel nu nog dodelijke ziekten chronisch. De overheid zal om het positieve plaatje van De Beer te realiseren gezond gedrag moeten promoten. Gezonder eten en meer bewegen zijn noodzakelijk om de kosten van de ouder wordende bevolking in de hand te houden. Maar misschien nog belangrijker dan de staatskosten, we leven er zelf langer en gezonder mee, met minder klachten en ongemakken.

Nico van Scheijndel

26 juli 2013