De ouderenorganisatie ANBO wil dat de Tweede Kamer de staatsecretaris van Sociale Zaken dwingt om duidelijke, controleerbare regels op te stellen voor samenwonen. Nu spreekt de Kamer wel over strenger handhaven, maar zijn de regels van het spel niet duidelijk.

Twee mensen die beide AOW ontvangen, die elkaar een aantal keren per week zien en samen boodschappen doen lopen het gevaar van fraude beticht te worden. Van vermeend samenwonen. Hen wacht een onaangekondigd huisbezoek en als ze pech hebben een boete en terugbetaling van teveel ontvangen AOW. Ze zouden samenwonen volgens de Sociale Verzekerings Bank (SVB) terwijl ze zich zelf van geen kwaad bewust zijn. Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de uitbreiding van de opsporing- en handhavingsmiddelen zoals staatssecretaris De Krom van Sociale Zaken die voorstelt. Een van die maatregelen is dat de sociaal rechercheurs alleen op grond van verdenking van fraude al een huiszoeking mogen doen. Het vreemd is dat de criteria voor samenwonen niet vaststaan en je dus als AOW’ers ook niet kunt weten of je wel of niet samenwoont. Ouderenorganisatie ANBO wil graag dat er eerst criteria komen die duidelijk en controleerbaar zijn voordat er strenger gehandhaafd mag worden. Zo zou de SVB, die o.a. de AOW uitkeert en de rechtmatigheid controleert, de Gemeentelijke Basisadministratie als uitgangspunt moeten nemen voor controle. “Samenwonen doe je in een huis. Apart wonen of LAT-ten doe je in verschillende huizen. Zo simpel kan het zijn”, aldus Liane den Haan, directeur van ANBO.Onnodige verdenking van uitkeringsfraude is zinloos, traumatisch voor de zogenaamde verdachte en kost onnodig veel geld, volgens ANBO. De boetes zijn torenhoog, en richten onnoemelijk veel emotionele en financiële schade aan.

De SVB wil graag dat ouderen die twijfelen of ze samenwonen dit melden, maar uit recent onderzoek van Plus magazine blijkt dat ze dan in verschillende regio’s verschillende antwoorden krijgen. Ook voor de SVB is meer duidelijkheid blijkbaar gewenst. Kortom eerst weten waarop je moet controleren, voordat dat strenger mag.

Nico van Scheijndel

4 juli 2012