Gisteren debatteerde de Tweede Kamer met minister Kamp van Sociale Zaken over het pensioenakkoord. Er was vooral veel kritiek op het akkoord dat volgens veel politieke partijen nadere uitwerking nodig heeft.
Soms vraag ik me wel eens af waar het hele pensioenakkoord nou eigenlijk om begonnen is. Is dat om de pensioen aan te laten sluiten bij de hogere AOW-leeftijd, de AOW met 65 jaar mogelijk te maken voor zware beroepen of om de besturen van pensioenfondsen die uit vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers bestaan uit de wind te houden? Door de brij aan informatie die de laatste tijd over ons is uitgestort is het doel van het pensioenakkoord minder duidelijk dan het ooit geweest is.
Gisteren tijdens de behandeling van het pensioenakkoord in de Tweede Kamer werd de functie van het pensioenakkoord er niet duidelijker op. De verschillende politieke partijen hadden slechts kritiek op het akkoord zoals het er nu ligt met teveel open eindjes. Jongeren zouden bij falend beleggingsbeleid de rekening voor de huidige ouderen betalen en zelf niets meer hebben, de AOW-leeftijd stijgt niet snel genoeg, het toezicht van De Nederlandse Bank op de pensioenfondsen moet strenger en overstappen naar een ander pensioenfonds moet mogelijk blijven.
In het pensioenakkoord krijgen de pensioenfondsen veel vrijheid om te beleggen, volgens sommige politieke partijen teveel vrijheid. Er moeten reserves worden aangelegd voor de slechte tijden zodat gepensioneerden niet te grote schommelingen in hun pensioen krijgen. Jongeren zouden door de reserves weten dat de premie die ze nu voor hun pensioen betalen later ook een pensioen geven.
Nog niet zo heel lang geleden streden gepensioneerden voor een zetel in de besturen van pensioenfondsen. Die zetel was gewenst omdat pensioenfondsen over de belangen van gepensioneerden spraken zonder dat er direct naar de gepensioneerden en hun belangen zelf geluisterd werd. In de discussie die nu rondom het pensioenakkoord heerst lijkt het wel of nu juist jongeren een zetel in de pensioenfondsen nodig hebben. Gek genoeg zijn juist de belangen van jongeren steeds behartigd door de risicovollere beleggingen die op langere termijn een beter resultaat geven. Dat de pensioenen bij de 65-minners niet in goede handen waren heeft het afgelopen decenium ons wel geleerd. Een flink deel van de huidige pensioenfondsen hebben er de afgelopen jaren een potje van gemaakt met de (te) risicovolle beleggingen, te lage of geen premies en terugstortingen van ‘overtollig’ pensioengeld aan werkgevers. Soms lieten de besturen van pensioenfondsen zelfs toe dat er onvrijwillig een greep in de kas werd gedaan zoals bij het ambtenaren- en onderwijsfonds ABP of tijdens cao-onderhandelingen in de gezondheidszorg.
Minister Kamp mag van de Tweede Kamer met de sociale partners om de tafel om het pensioenakkoord verder vorm te geven zodat de pensioenfondsen toekomst hebben. In die besprekingen moet hij de risico’s beperken en zorgen dat overstappen van het ene pensioenfonds naar het andere bij het wisselen van werkgever mogelijk moet worden. Nu volgens het pensioenakkoord de verschillende pensioenfondsen een verschillend beleggings- en reservebeleid mogen gaan voeren kan dat moeilijk worden.
Minister Kamp heeft aangegeven dat een nieuw en uitgewerkt akkoord er pas volgend jaar zal liggen. Als de leden van de FNV het pensioenakkoord tenminste niet wegstemmen want dan kan iedereen van voren af aan beginnen. Bijvoorbeeld met hoe de hogere AOW-leeftijd met de pensioenen aansluit en misschien ook een verantwoording van het beleggingsbeleid van de afgelopen decennia.
